Sümerler - Atatarih.com

MÖ 4000 yıllarında, doğudan (Ön Asya'dan) Aşağı Mezopotamya'ya gelerek yerleşmişlerdir. Sümer (Sinear), Kengi gibi adlarla anılan bu topraklara yerleşen Sümerler, şehir devletleri kurmuşlardır. En önemli şehir devletleri: Ur,Uruk, Lagaş, Eridu, Kiş, Nippur gibi yerleşim merkezleridir. Bataklıklar kurutularak oluşturulan şehirler, şehir ilahı adına yapılan tapınakların (Ziggurat) etrafında evlerin kümelenmesiyle oluşurdu. Şehirlerin başında Ensi veya Patesi adı verilen rahip-krallar bulunurdu. Sümer kralları daha sonra Lugal unvanını kullandılar. Bu şehir site devletleri sürekli birbirleriyle savaş halindedir. Sümer ülkesine tek başına hakim olan krala ise Lugal Kalama denirdi.

ORDU
- Eli silah tutan her erkek askerdi ve savaşlara katılmak zorundaydı.
- Ordu yaya ve arabalılardan oluşurdu.
- Erlere Erin, komutanlara Ukus denirdi.
- Mezopotamya da Babillere kadar düzenli orduya rastlanmaz.

DİL
- Bilinen ilk yazıyı Sümerler kullanmışlardır.
- Sümerlerin dili Asya kökenlidir ve Türkçe'ye benzer.
- Sümerler çivi yazısını icat ederek kullanmışlardır.
- Sümerlerde tapınaklar birer okuldu ve rahipler öğrencilere ders verirdi.
- Gılgamış, Tufan ve Yaradılış destanı Sümer edebiyatının en güzel örnekleridir.

HUKUK
- Dünyanın ilk yazılı kanunu MÖ 2375 yılında başa geçen Sümer Lağaş Kralı Urukagina tarafından yapılmıştır. Bu kanunlar ile özel mülkiyet ve aile hukuku düzenlenmiş, kimsesizler ve güçsüzler korunmuştur.
- Lagaş Kralı Urukagina, rahiplerin artan baskısını kırmak, ticaret, evlenme, boşanma ve miras ile özel mülkiyet gibi konularda adaleti sağlamaya yönelik kanunlar yapmıştır.
- Sümer kanunlarında para cezası ağırlıktadır. Ölüm cezaları azdır. Kanunları yapan diğer krallar Gudean, Urnamu Şulgel, Nema cezaları azdır.
- Sümerlerin bu kanunları Ön Asya ve Yunanistan'ı etkilemiş ve hukuk devletinin kurulmasına öncülük etmiştir.

DİNİ İNANIŞ
- Sümerlerde dini inanış çok tanrılı bir inanıştır. Ülke genelindeki en büyük ilah gök ilahı Anu, yer ilahı Enlil ve su ilahı Enki'dir.
- Sümerler Ahiret hayatına inanmazlardı.
- Tapınaklarına Ziggurat denirdi. Aynı zamanda okul ve rasathane olarak kullanılırdı.

SOSYAL HAYAT
- Sosyal hayat baba hakimiyetine dayanırdı. Erkek birden fazla kadınla evlenebilirdi.
- Halk hürler, yarı hürler (korunanlar), ve köleler olmak üzere üç sınıfa ayrılıyordu.
- Hürler bütün haklara sahip kimselerden oluşuyordu (rahipler, asiller, memurlar, askerler ve tüccarlar).
Mezopotamya da, Anadolu'dakinin aksine kölelerin hiçbir hakkı yoktu. Köleler, alınıp satılırlardı.

EKONOMİ
- Ekonominin temeli tarım, hayvancılık ve ticarete dayanıyordu.
- Toprak, tanrıların malı sayılıyor ve rahiplerin gözetiminde işletiliyordu. (Urukagina reformuyla özel mülkiyet başlamıştır)
- Mezopotamya da dokumacılık ileriydi, yün ve keten dokumacılığı renkli olarak dokunur ve ihraç edilirdi.
- Tekerleği icat eden Sümerler bunu ticarette ve savaşlarda kullanmışlardır.
- Ticarette ilk defa borç senetlerini de Sümerler kullanmışlardır.
- Ticarette takas ve para birimi olarak da gümüş külçelerini kullanmışlardır.

BİLİM
- Burçları bulmuşlardır. Yılı 30 günlük 12 aya bölmüşlerdir. (Gece ve gündüzü 12'şer saat hesaplamışlardır)
- Ay ve güneş tutulmalarını hesaplamış, ay yılına göre takvimi kullanmışlardır.
- Çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır.
- Yüzey ve hacim ölçülerini, daireyi 360 dereceye bölmesini biliyorlardı.
- Sümerler sayıları 2. ve 3. dereceden denklemleri biliyorlardı.

MİMARİ
- Sütün, kubbe ve kemer usulünü Sümerler bulmuşlardır.
- Sümerler süs eşyaları, kabartmalar, hayvan ve bitki resimleri yapmışlardır.
- Uruk şehrinde bulunan tapınak en ünlü mimari eserleridir.
- Zafer Anıtı, Akbabalar Sütunu(Lağaş sitesinin başarısı) vardır.